IX Zakopiańskie Spotkania Antropologiczne

IX Zakopiańskie Spotkania Antropologiczne, Galeria Sztuki XX wieku w willi Oksza, Zakopane


Trwałym elementem Zakopiańskich Spotkań Antropologicznych jest namysł nad istnieniem słabym, widmowym, którego śladem najwyrazistszym pozostaje gwałtowność zanikania. Taka obecność, bardziej nic niż coś, wpisaną ma w siebie cudowność, chociaż może cudaczność jest tu bardziej adekwatnym  określeniem. Cud to przecież także skandal, figa pokazana porządkowi, pewności, pojmowalności, oczywistości istnienia. Cudaczność zjawiać się może, wydarzać tylko tam, gdzie praktykuje się gościnność, która jest zgodą na rozszczelniającą inność. A praktyka gościnności –przypomnijmy- jest uprzednia wobec wszelkich jej uzasadnień i racjonalizacji. Jeżeli raz jeszcze chcemy Was na grudniowe próbowanie gościnności/próbowanie się z gościnnością u Hasiora zaprosić– mimo, a może także z powodu ułomności poprzednich spotkań – to i z tej przyczyny, że w ich rozbiegającej się wielogłosowości, w komunikacyjnych problemach, w tym, że bardziej zbiera nas miejsce i czas, niż temat widzimy możność, zasób. Darzące możliwością otwarcia, otwierania się wydarzenie. Jego pokraczną cudaczność inicjujemy, ale to co w nim stwarzające bierze się bardziej z wydarzenia niż z nas. Tym niemniej bez naszego zebrania, gadania, słuchania i nie–słuchania słabe obecności mniej miałby szans na uobecnienie. Aż tyle/tylko tyle.

Archiwum to przestrzeń, którą proponujemy tym razem nawiedzić.

„Archiwa. Spisane będą(?) czyny i rozmowy” – tytuł, prośba, wezwanie

IX Zakopiańskich Spotkań Antropologicznych. Wydaje się nam to być na trakcie, po którym wędrujemy od dekady.  Miano odsyła nas do rzeczy pierwszych (arche), dawno minionych, których niezwykła energia domaga się przyszłości, ponownego przyjścia. Słowo wskazuje także na archonta, uosobioną siłę wnoszącą ład, prawo, porządek. Archont demiurgicznym naznaczeniem, sygnaturą mówi tak pewnemu istnieniu, choćby tylko jego śladom. W ten erotyczny gest wpisane jest także wymazywanie, nie–podjęcie, nie–ważnienie. Tanatyczne nie–naznaczenie. Archiwum to scena dramatycznej gry między Erosem i Tanatosem. Miejsce spotkania, które skutkować może narodzinami z okruchów, braków, blaknięcia, z jakiegoś prawie nic. Rezultatem bywa jednak również brakowanie, wyrzucanie na śmietnik bezbronnego i bezradnego pyłu istnienia. Archiwum- a każdy z nas jest po trosze takim archiwum- miejsce gorączkowego czekanie; co będzie ?; czy będzie ?  Tak wypowiadając archiwum podążamy tropami pracy Jacques Derridy „Gorączka archiwum. Impresja freudowska”, którą proponujemy jako wspólną lekturę. Archiwum, co oczywiste, jest także doświadczeniem osobistym, własną pracą. Dla nas to zakopiańska perspektywa. Muzeum Tatrzańskie, Dom Doktora Magdy Kraszewskiej, odnajdywane prywatne zbiory. Chcemy by taką prywatność, osobność archiwów zbierało i objawiało nasze spotkanie. Zatem archiwum jako takie i moje archiwum. I jeszcze moje wobec innego. I to jeszcze czego nie wiemy i nie rozumiemy, a co dzięki temu, że jesteście archiwum może zobaczymy i spróbujemy pojąć.

Trzy dni, drugi tydzień grudnia, Zakopane. Każdego wieczoru rozmowa o książce. Moniki Sznajderman „Pusty las”, Pawła Próchniaka „Nokturny”, Dariusza Czaji „Gramatyka bieli”. Widzimy w nich  także archiwum nasz spotkań.

 

Program:

• 5.12 – czwartek

12.30 – 13.00 Otwarcie konferencji dyr. Muzeum Tatrzańskiego Anna Wende- Surmiak
13.00-13.30  Prof. Zbigniew Benedyktowicz (IS PAN Warszawa, red. nacz. „Konteksty”) – „Wprowadzenie”.
13.30-14.00 Michał Klinger (teolog, dyplomata) – „Gradiva-Magdalena. Problem archiwów”.
14.00-14.30 Dr Monika Sznajderman (antropolożka, wydawczyni, wyd. Czarne) – „Nocne wołanie imion”.
14.30-15.00 Prof. Jacek Leociak (historyk literatury, IBL PAN Warszawa) – „Teksty i rzeczy złożone w ziemi, albo pozostałość archiwum Zagłady”.
15.00-15.30 Prof. Paweł Próchniak (historyk literatury, UP Kraków) – „Rewersy/ o siedmiu rękopisach świadków Szoah”.
15.30-16.00 Dyskusja
16.00-17.00 Przerwa/kawa
17.00-18.30 Inaczej archiwum. Rozmowa o książce Pawła Próchniaka „Nokturny”. Prowadzenie Janusz Bohdziewicz i  Agnieszka Bednarek-Bohdziewicz
19.00- Kolacja

• 6.12 – piątek

10.00-10.30 Prof. Stanisław Krajewski (filozof, UW Warszawa)- „Fenomen dezasymilacji”.
10.30-11.00 Mieczysław Abramowicz (pisarz, historyk teatru, reżyser, Gdańsk) – Teatralia gdańskie w zbiorach Muzeum w Jerozolimie”.
11.00-11.30 Prof. Tomasz Wiśniewski (anglista, UG Gdańsk) – „Szpargały w teatrze. O archiwach Complicite, Teatru Pieśni Kozła i Gardzienic”.
11.30-12.00 Dr Wiera Meniok (teoretyczka literatury, tłumaczka, Uniwersytet w Drohobyczu) – „Archiwum i pokój Schulza w Drohobyczu”.
12.00-12.30 Dyskusja
12.30-13.00 Przerwa/kawa
13.00-13.30 Małgorzata Sady (tłumaczka, reżyserka) – „W londyński archiwum Themersonów”.
13.30-14.00 Dr Paweł Drabarczyk (historyk sztuki UJ Kraków) – „Gorączka i popiół. O ‘Muzeum sztuki zdeponowanej’ Roberta Kuśmirowskiego”.
14.00-14.30 Dr Tomasz Szerszeń (antropolog, IS PAN „Konteksty” Warszawa)- „Archiwum jako przestrzeń życia i śmierci. Spojrzenie na Marka Piaseckiego”.
14.30-15.00 Dyskusja
15.00-16.00 Obiad
16.00-16.30 Prof. Leszek Koczanowicz (filozof, WSPS Wrocław)- „Karta pocztowa i archiwum pamięci”.
16.30-17.00 Prof. Dariusz Czaja (antropolog, UJ Kraków) – „Archiwum martwych twarzy. Pamięć i szkło”.
17.00-18 Dyskusja
18.00-19.30 Inaczej archiwum. Rozmowa o książce Dariusza Czaji „Gramatyka bieli”. Prowadzenie Zbigniew Benedyktowicz.

• 7.12 sobota

10.00-10.30 Prof. Katarzyna Prot-Klinger (psychiatra, APS Warszawa) – „Odczytanie archiwum ciała”.
10.30-11.00 Prof. Sławomir Sikora (antropolog, UW Warszawa) – „Archiwum-ciało-performans”.
11.00-11.30 Dr Dorota Koczanowicz (kulturoznawczyni, UWr Wrocław) – „Pamięć żołądka. O zdolnościach smaku do archiwizowania tożsamości”.
11.30-12.00 Dr Łukasz Sochacki (antropolog, UJ Kraków) – „Człowiek-Archiwum. Przyczynek do antropologicznej biografii K. Moszyńskiego”.
12.00-12.30 Dyskusja
12.30-13.00 Przerwa/kawa
13.00-13.30 Dr Janusz Bohdziewicz (kulturoznawca, UP Słupsk) – „Ferment albo czas przepełniony. Archeologia negatywna i chrześcijaństwo”.
13.30-14.00 Prof. Wojciech Michera (antropolog, UW Warszawa) – „O znakach opłaty pocztowej- archiwa oficjalnej pamięci i wenakularne praktyki kolekcjonerskie”.
14.00-14.30 Prof. Tadeusz Bartoś (filozof, teolog AH Pułtusk) – „Spisane (nie) będą czyny i rozmowy”.
14.30-15.00 Dyskusja
15.00-16.00 Obiad
16.00-16.30 Dr Magdalena Barbaruk, Dr Piotr Jakub Fereński (kulturoznawcy, UWr Wrocław) – „Zniknięte archiwa”.
16.30-17.00 Dr Krystian Darmach (antropolog, UŁ Łudź) – „Archiwizacja archiwum. Tworzenie nowego kontekstu archiwizacji na przykładzie cyfrowego repozytorium fotografii – Robotnicy w XIX i XX wieku”.
17.00-18.00 Dyskusja
18.00-19.30 Inaczej archiwum. Rozmowa o książce Moniki Sznajderman „Pusty las”. Prowadzenie Kuba Szpilka.

• 8.12 Niedziela

10.00-10.30 Prof. Marta Zimniak-Hałajko (antropolożka, UW Warszawa) – „Archiwum niewiedzy. Narracje spiskowe i materia doświadczenia”.
10.30-11.00 Jan Szpilka (antropolog, UW Warszawa) – „Transgender Dysphoria Blus. Punk i śmieciowisko gniewu”.
11.00-11.30 Maciej Krupa (antropolog, tłumacz, Zakopane) – „Geniza. O cmentarzach pamięci”.
11.30-12.00 Kuba Szpilka (antropolog, Kościelisko) – „Zjawiona obecność”.
12.00-13.00 Dyskusja
13.00 Zamknięcie konferencji