Dolina Kościeliska

Dolina Kościeliska

Wycieczka Doliną Kościeliską należy do bardzo przyjemnych, trasa wręcz zachęca do spacerów z rodzinią, brak tu trudności do pokonania. Dolina jest bardzo popularna wśród turystów, nazwa dobrze znana i licznie odwiedzana nie tylko w sezonie. Dzięki licznym atrakcjom towarzyszącym można ją zwiedzać wielokrotnie i w różnych wariantach, o każdej porze roku. Spacery można połączyć ze zwiedzaniem jaskiń, niesamowitego Wąwozu Kraków oraz wycieczką nad Smreczyński Staw. W Schronisku na Hali Ornak można zjeść ciepły posiłek i odpocząć. Dolina Kościeliska jest jedną z najpiękniejszych w Tatrach. Idealnie nadaje się na spacer z dzieckiem, zwłaszcza z takim, które na własnych nogach poznaje świat. Podczas wycieczki można cieszyć się widokami, moczyć nogi w strumieniu i zjeść pyszny ser.

Rejon: Tatry Zachodnie
Punkt wyjścia: Kiry
Trudność: bardzo łatwa. Wariant bez zwiedzania jaskiń i Wąwozu Kraków jest dobrym pomysłem na wycieczkę z dzieckiem (w nosidełkach i w wózkach, zalecany jest wózek z dużymi kołami z racji na kamienistą drogę) oraz osób starszych. Od wejścia do doliny aż do Polany Pisanej istnieje możliwość przejażdżki góralską dorożką.
Czas przejścia: tam i z powrotem około 2:45 godz. (plus ok. 1 godz. do Smreczyńskiego Stawu – tam i z powrotem, plus czas zwiedzania jaskiń)
Długość trasy: w jedną stronę około 6 km (plus ok. 1,3 km do Smreczyńskiego Stawu)
Kolor szlaku: zielony
Różnica poziomów: 185m

Dojazd: samochodem na parking w Kirach (7km z Zakopanego), z Zakopanego busem z dworca PKS.
Wycieczkę rozpoczynamy w Kirach, gdzie znajduje się wejście do doliny, która tworzy długi i głęboki wąwóz skalny. Dnem wąwozu płynie Kościeliski Potok, który będzie umilał nam wyprawę. W trzech miejscach doliny występują zwężenia, są to miejsca, gdzie ściany zbliżają się do siebie i nazywane są bramami. Pół kilometra od wejścia znajduje się pierwsza z nich, Niżnia Kościeliska Brama, zwana również Bramą Kantaka. Podczas II wojny światowej Niemcy chcieli zbudować w tym miejscu zaporę spiętrzającą wody Kościeliskiego Potoku. Na podobny pomysł wpadły również władze komunistyczne. W roku 1954 została nawet wykuta sztolnia, która czasami błędnie uważana jest za jaskinię.

Za Niżnią Kościeliską Bramą znajduje się polana Wyżnia Kira Miętusia. Prowadzony jest na niej kulturowy wypas owiec i można w pobliskiej bacówce zakupić oscypki. Wiosną polanę pokrywa przepiękny dywan krokusów.
Na skraju polany w roku 1950, z inicjatywy Stanisława Marusarza, wybudowano drewnianą skocznię narciarską, można było na niej osiągnąć odległości do 30 m. Z tego miejsca odchodzą szlaki: na Ciemniak (czerwony) i Ścieżkę nad Reglami oraz Przysłop Miętusi (czarne). My pozostajemy na naszym zielonym szlaku i podążamy dalej.

Po przejściu ok. 1,5 km znajdziemy się na Cudakowej Polanie, również i tutaj prowadzony jest kulturowy wypas owiec. Tuż za nią, na polanie Stare Kościeliska, po jej prawej stronie, stoi Kapliczka Zbójnicka. Legenda głosi, że ufundowali ją zbójnicy, jednakże znaki na kapliczce wskazują na coś innego. Znajduje się na niej napis „Ave Marya” oraz dwa skrzyżowane młotki – emblematy górnicze. Przy ogrodzeniu ustawione są rzeźbione sylwetki zbójnika i górnika.

Powyżej polany natrafimy na kolejne rozwidlenie szlaków: w lewo przez mostek szlak prowadzi do Jaskini Mroźnej (czarny), natomiast parę metrów wyżej zaczyna się szlak na Polanę Stoły (niebieski). Jeśli nie chcemy zwiedzać Jaskini Mroźnej warto podejść kilkadziesiąt metrów ścieżką do niej prowadzącą, ponieważ dotrzemy do niedużego i ładnie obudowanego pomostem obserwacyjnym wywierzyska „Lodowe Źródło”. Woda, która z niego wypływa jest bardzo czysta i ma stałą temperaturę ok. 4-4,5 °C. Jest to dobre miejsce na odpoczynek przed dalszą wycieczką.
Wracamy na zielony szlak, gdzie powyżej polany Stare Kościeliska znajduje się kolejna brama – Pośrednia Kościeliska Brama, nazywana również Bramą Kraszewskiego, na cześć pisarza, który odwiedził Dolinę Kościeliską w 1866 r.

Po około 4 km marszu od wejścia do doliny znajduje się Polana Pisana, której nazwa najprawdopodobniej pochodzi od tego, że była opisywana przez kartografów. Możemy z niej podziwiać okazałe turnie: Raptawicką (to w niej znajdują się jaskinie m.in. Obłazkowa, Mylna i Raptawicka) i Zbójnicką oraz Ratusz, Saturn, Zdziary Pisaniarskie, Organy, Stoły i Kominiarski Wierch.

150 metrów powyżej naszej trasy odchodzi szlak do Wąwozu Kraków i jaskini Smocza Jama. Są to tak wyjątkowe miejsca, że mogą być odrębnym celem wycieczki. Pomimo tego, że wąwóz ma ok. 3 km długości, turystycznie dostępna jest jej tylko niewielka przednia część. Wysokie i omszone ściany tworzą baśniowy i trochę mroczny klimat. Od drabinki, która prowadzi do jaskini, droga jest jednokierunkowa, szlak prowadzący od jaskini doprowadzi nas z powrotem na Halę Pisaną.

Jeśli nie zdecydowaliśmy się zwiedzać wąwozu i pozostaliśmy na naszej drodze przechodzimy mostek i wchodzimy w zwężenie Wyżniej Kościeliskiej Bramy. Po lewej stronie mijamy niezwykłą Skałę Pisaną, która „popisana” jest autografami turystów sprzed lat. Tuż za Skałą Pisaną odbija w prawo czarny szlak, który doprowadzi nas do Jaskini Raptawickiej oraz czerwony wiodący do Jaskini Obłazkowej i Mylnej. Tutaj również kończą swój kurs góralskie dorożki. Na polanie jest dużo ławek, warto usiąść i odprężyć się przed dalszą podróżą.
Po wyjściu z Wyżniej Kościeliskiej Bramy i przejściu kilkuset metrów, Dolina Kościeliska rozszerza się ukazując po lewej stronie Polanę Smytnią. Po przekroczeniu Tomanowego Potoku staniemy na rozwidleniu szlaków: zielony prowadzi pod Tomanową Przełęcz i na Ciemniak (Czerwone Wierchy), a czarny do Smreczyńskiego Stawu (około 40 min. spacerem).

Jeśli zdecydowaliśmy się na dojście tylko do schroniska, pozostajemy na głównej drodze. Schronisko Górskie PTTK na Hali Ornak zostało wybudowane w latach 1947-1948, w zastępstwie za spalone schronisko na Hali Pysznej. Z okien schroniska rozpościera piękny widok na Kominiarski Wierch, Błyszcz i Bystrą. Możemy tutaj zjeść smaczny i ciepły posiłek, odpocząć w schronisku lub ławeczkach, które znajdują się tuż przy nim i ruszyć w drogę powrotną, albo jeśli starczy nam sił możemy jeszcze odwiedzić Smreczyński Staw (od schroniska i z powrotem ok. 1:10 godz.). Staw jest bardzo charakterystyczny, położony na równinie, otoczony lasem i ma bagniste brzegi porośnięte ciekawymi roślinami.

Droga powrotna do Kir prowadzi tą samą trasą.

Dolina Kościeliska jest bardzo ciekawą opcją wycieczki dla rodzin z dziećmi. Uwzględniając wiek najmłodszych uczestników możemy dowolnie wybierać warianty, tak by każdy czerpał przyjemność. Z maluszkami najlepiej trzymać się głównego szlaku, natomiast jeśli mamy trochę starszych towarzyszy możemy pokusić się na eksploracje okolicznych jaskiń.

Ciekawostki Doliny Kościeliskiej

• Nazwa tej urokliwej doliny pochodzi od kościółka dla robotników, którzy pracowali tu przy wydobyciu rud metali. Dolina była również terenem działania zbójników, którzy napadali na kupców (prowadził tędy kupiecki szlak przez Tatry),
• Przez prawie 60 lat (od roku 1789 do 1841) na polanie Stare Kościelisko funkcjonowała huta miedzi, a później żelaza,
• Od 1935 r. przy Hali Pisanej istniało Schronisko na Polanie Pisanej. Podczas II wojny światowej budynek służył kurierom i partyzantom. Spłonął w 1945 r. Po wojnie w roku 1946 roku wybudowano w innym miejscu większe schronisko, którym opiekował się TPN. Niszczejący i przeznaczony do likwidacji budynek został wykorzystany przy realizacji filmu „Trójkąt Bermudzki”, gdzie w jednej ze scen efektownie wyleciał w powietrze.